Badem Fidanı Yetiştiriciliği
Badem neredeyse Dünya çapında hemen herkesin bildiği ve sevdiği bir yiyecek türüdür. Ancak yetiştirilmesi ve bakımı açısından oldukça zor bir bitki türüdür. Bu yüzden de belirli yerlerde ve su olan bir yerde yetiştirilmesi gerekmektedir. Kiraz, erik ve şeftali gibi birçok meyvenin soyundan gelen badem her türlü yerde kullanılabilmektedir. Kabuklu ve kabuksuz olarak kullanılabilen badem yetiştiriciliği çeşitleri açısından oldukça zengin bir yapıya sahiptir. Badem yetiştirme işi sayesinde birçok alanda kullanımı oldukça artmaktadır. Türkiye genelinde de oldukça fazla çeşidiyle satışa sunulmakta ve neredeyse hemen herkesin evinde bulunan bir yiyecek olmaktadır.
Badem Fidanı Çeşitleri
Ülkemiz genelinde ve yurt dışında genel olarak sulak alanda yetiştirilen badem fidanları çeşitleri bakımından farklılık gösterebilmektedir. Badem fidanı yetiştirmek için öncelikle toprağın verimi çok önemlidir. Fazla yağış olan bölgelerde meyve çiçeği açısından zarar olacaktır.
Ferragnes Badem Fidanı: genel olarak Fransa ve çevresinde yetiştirilmektedir.
Texas Badem Fidanı: Amerika ve çevresinde yetiştirilmektedir.
Nonpareil Badem Fidanı: Amerikan’ın belirli yerlerinde ve çevresinde yetiştirilmektedir.
Ultra, orta ve birçok farklı badem çeşidi yetiştirmek için satın alabileceğiniz birçok site ve yer bulunmaktadır.
Aşılı Badem Fidanları
Bademin ilk olarak çıktığı ve kullanılmaya başladığı yerler arasında Çin, Asya ve orta doğu da ortaya çıkmıştır. Aşılı ve aşısız olarak da bulunabilen badem fidanları satışa sunulurken tohum olarak ya da fidanın boyutuna göre olmaktadır. Eğer bir bahçe için alacaksanız mutlaka konumuna ve yapısına uygun bir yer bulmalısınız. Bahçenize ya da seranıza aşılı badem fidanı almak isterseniz mutlaka satın alacağınız yere danışmalısınız. Nasıl ve ne şekilde yetiştirilmesi gerektiğini bilmeden dikim yapmalısınız. Bu sayede kısa sürede de sonuç alabilirsiniz.
Badem Fidanı Fiyatları
Genel olarak badem fiyatları hemen herkesin bütçesine göre ve ne kadar alınacaksa ona göre bir fiyat biçilmektedir. Genel olarak badem fidanı fiyatları birçok gündeme göre değişmektedir. Ürün çeşidine göre en uygundan en pahalıya göre birçok çeşitte bulunmaktadır. eğer badem fidanı alacaksanız mutlaka piyasayı takip etmeli ve ona göre bir fiyat bulacağınızı unutmamalısınız.
Kabuklulardan ve hatta pek çok meyve ağacından daha erken çiçek açar. İlkbahar donlarıyla çiçekleri zarar görmedikçe yetişen ve meyve veren bademin taze meyveleri, çiçeklerine göre dona karşı daha duyarlıdır. Sıcak iklimde ve yazları kurak geçen ortamlarda bademi görebiliriz. Yazları serin ve rutubetli geçen yerlerde badem yetişmez.
Bademin diğer meyve türleri yetiştiriciliğine göre üreticilere sağlamış olduğu bazı avantajları vardır. Aşağıda belirtilen faktörler, badem yetiştiriciliğinin yaygınlaşmasına olumlu katkıda bulunacaktır:
Diğer meyve türlerinin yetişemediği taşlı, çakıllı, toprak şartlarında yetişebilir.
Erken meyveye yatar.
Pazarda hiçbir meyvenin olmadığı dönemde çağla bademi olarak pazara çıkar.
Uzun ömürlüdür.
Aşırı soğuk ve nemli bölgeler haricinde her yerde yetişir.
Meyvesinin pazar değeri diğer birçok meyveye göre daha yüksektir.
Kireçli ve su imkânı olmayan yerlerde yetişebilir.
Ağaçlandırma çalışmalarında tercih edilebilir.
Uygun ekolojisinde geç çiçeklenen çeşitlerle bahçe kurulduğunda üreticinin gelirini yükseltir.
İyi bir badem çeşidinde bulunması gereken özellikler şunlardır:
Ağacın gelişmesi kuvvetli olmalıdır.
Ağaçlar bol miktarda çiçek açmalıdır.
Çiçeklenme, bölgenin iklim koşulları ile uyumlu olmalıdır.
Diğer çeşitlerle döllenebilmelidir.
Bol ve kârlı ürün vermelidir.
Meyveler aynı zamanda olgunlaşmalıdır.
Kolay hasat edilebilmeli ancak rüzgar etkisiyle kolayca dökülmemelidir.
Yeşil kabuğun kavlaması kolay olmalıdır.
İkiz badem oranı düşük olmalıdır.
İç randımanı ve iç badem kalitesi yüksek olmalıdır.
Çeşitli hastalık ve zararlılara dayanımı iyi olmalıdır.
Badem Fidanı Mevsim İstekleri
İklim istekleri:
Badem, sıcak ılıman iklim bitkisidir. Badem yazları uzun, sıcak ve kışları nispeten aşırı soğuk olmayan bölgelerde ekonomik olarak üretilebilir. Kış soğukları bitkilere zarar erecek kadar (-25°C) soğuk olmamalıdır. -18°C’de gözler zarar görür. Soğuklama ihtiyacı +7,2°C’de 300–500 saat kadardır.
Bademin birçok ılıman meyve türünden daha önce çiçek açması nedeniyle kış soğuklarından çok ilkbahar geç donları daha çok önem taşımaktadır. Bu nedenle ilkbahar geç donlarının sürekli görüldüğü yerlerde sürekli ürün alınamaz. Pembe tomurcuk döneminde -4 6,5°C; çiçeklenme başlangıcında -3°C ile -4°C ve çağla döneminde de -1 ile -0,5°C’de zarar görürler. Badem meyvelerinin olgunlaştırılabilmesi için yüksek sıcaklığa ihtiyaç duyulmaktadır. Kurak koşullara uyabilmektedir ancak yağış 300 mm’nin altına düştüğünde verim düşer. Çiçeklenme dönemindeki yağış tozlanmayı olumsuz etkiler.
Toprak istekleri:
Bademden süzek, derin alüviyal topraklarda daha iyi verim alınır. Böyle yerlerde kökler 3-3.5 metreye kadar gidebilirler. Ancak su ve besin maddelerinin büyük bir kısmını 1,2 – 2 metrelik alandan sağlayabilmektedir. Kurağa dayanan bir meyve türü olması umlu, orta derecede killi, kireçli, taşlı ve çakıllı yerlerde yetişebilme olanağı vardır. Yani badem toprak istekleri yönünden kanaatkârdır. Kireçli topraklara dayanımı son derecede iyidir. Badem için en tehlikeli toprak ise ağır killi ve nem tutan topraklardır. Bu tip topraklarda bademe anaç olarak erik kullanıldığı zaman sorunu giderebilme şansı mevcuttur.
Üretimi
Tohumla üretim esastır. Hasat sonunda elde edilen meyveler toplanır, yıkanır ve kurulanır. Kuru ve soğuk ortamda bekletildikten sonra katlamaya alınır. Badem tohumları 1°C ile 5°C arasında 40–50 gün katlamaya bırakılır. Katlama işlemi sonrasında ekilen badem tohumları uygun şartlarda çimlendikten sonra çöğürler elde edilir ve bunlar üzerine aşı yapılır. Aşılama esnasındaki nem, sıcaklık gibi faktörler önem taşır.
